အခန္း(၇)ယဥ္ေက်းေသာ လူသားဘ၀ (The state of being a cultured man)
ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း(Civilization)ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရ ဟာ လက္တင္ဘာသာမွ ဆင္းသက္လာၿပီး (Civil)ၿမိဳ႕ျပ၊ (City)ၿမိဳ႕ႀကီး စသည့္ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္၊culture ဆုိတာကေတာ့ ပ်ိဳးေထာင္ျခင္း(၀ါ) ယဥ္ေက်း မႈ အဆင့္အတန္း႐ွိမႈရဲ႕ ပုံစံတမ်ိဳး(A form of type of civilization)လုိ႔ အဘိဓာန္ကဆုိပါတယ္၊(cultured man)ဆုိတာ အသိညဏ္ပညာ ဗဟုသုတျပည့္စုံမႈ႐ွိသူ (well educated man)လုိ႔ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္အေနနဲ႔ လူသားပ်ိဳးေထာင္မႈ(Human culture) အပုိင္းနဲ႔ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း (civilization) ကုိျမွင့္တင္ျခင္း အပုိင္းကုိေဆြးေႏြးတင္ျပခ်င္ပါတယ္၊ပ်ိဳးေထာင္ျခင္း အပုိင္းမွာ ပညာေရးျဖင့္ စိတ္ပုိင္း ဆုိင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေစျခင္း (improvement of mind by education)လို႔ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိထားပါတယ္၊ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ ခ်ီကာဂုိ ေန႔စဥ္သတင္းစာႀကီးမွာ အပတ္စဥ္ေဖၚျပခံရတဲ့ ပါေမာကၡ Motimar J. Adler ရဲ႕အေမးအေျဖ က႑မွာcultureဆုိတာ သေဘာလကၡဏာတုိးတက္မႈ(၀ါ)သေဘာသဘာ၀ျပည့္စုံမႈအပုိင္းလုိ႔ဆုိပါတယ္၊ ဥပမာ Agri culture ဆုိရင္ စုိက္ပိ်ဳးမႈဖြံ႕ၿဖိဳးေစျခင္းကုိ ရည္႐ြယ္ထားေၾကာင္း၊ physical culture ဆုိတာခႏၶာကုိယ္ သန္မာဖြံ႕ျဖိဳးေစျခင္းကုိ ရည္ၫႊန္းေၾကာင္း Human culture ကေတာ့ လူသားပ်ိဳးေထာင္မႈျဖစ္တဲ့ ကုိယ္က်င့္တရား နဲ႔ အသိညဏ္ဖြံ႕ျဖိဳးေစျခင္းကုိဆုိလုိေၾကာင္း ႐ွင္းျပေျဖဆုိထားတာကုိ ေလ့လာ မွတ္သားမိပါတယ္၊ဒါေၾကာင့္ Culture ပ်ိဳးေထာင္မႈ ဆုိတာနယ္ပယ္ အရပ္ ရပ္မွာပါ၀င္ၿပီး လူသားရဲ႕စိတ္ပုိင္း ႐ုပ္ပုိင္း လူမႈေရးအပုိင္းေတြ စုေပါင္းပါ၀င္ ေနပါတယ္။
လူသားပ်ိဳးေထာင္မႈ (Human culture)အပုိင္းမွာ တစ္ခ်ိဳ႕က လူသားရဲ႕ စိတ္ပုိင္းအေျခအေနကုိ ဒႆနိကေဗဒ၊သိပၸံ၊အႏုပညာ စသည္တုိ႔ ျဖင့္ေဖၚေဆာင္မႈျပဳၾကပါတယ္၊cultureနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မႏုႆေဗဒ အျမင္ (Authro pological view)နဲ႔ လူသား၀ါဒအျမင္ (Humanistic view)ဆုိၿပီးအျမင္(၂)မ်ိဳး႐ွိတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္၊ အရစၥတုိတယ္ ကေတာ့ လူ႔ အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စီးပြါးေရး လူမႈေရးဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ လူသားရဲ႕စိတ္ပ်ိဳးေထာင္မႈ အပုိင္းဟာ အေရးႀကီးလွေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ငယ္စဥ္ကေလးဘ၀ကုိ မိဘနဲ႔ ဆရာေတြက ပ်ိဳးေထာင္မႈေတြေပးခဲ့ပါတယ္၊မိဘတုိင္းဟာ ကုိယ့္သားသမီးေလးေတြကုိ လိမ္မာယဥ္ေက်းသူမ်ိဳးျဖစ္ေစဖုိ႔ လုိလားၾကပါတယ္၊ဘယ္မိဘမွ လူဆုိးလူမုိက္ (၀ါ)ၾကမ္းတမ္း ႐ုိင္းစုိင္းသူ ျဖစ္ေအာင္ မဆုံးမၾကပါဘူး၊ဒါေပမယ့္ တခ်ိဳ႕က ႀကီးျပင္းလာမွ မုိက္တြင္းနက္ၿပီး လူဆုိးလူမုိက္ျဖစ္သြားၾကပါတယ္၊တစ္ခ်ိဳ႕ ကလည္း လူဆုိးမျဖစ္သည့္တုိင္ မိ႐ုိးဖလာအဆုံးအမနဲ႔ အစဥ္အလာေအာက္မွာ သာမန္႐ုိး႐ုိးလူသားဘ၀အျဖစ္နဲ႔ေနထုိင္သြားၾကပါတယ္၊ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အသိပညာေတြ၊ဗဟုသုတနဲ႔ အေတြးအေခၚေတြ ျပည့္၀ေအာင္ႀကိဳးစား ရင္း လူေတာ္လူေက်ာ္အဆင့္ကုိ တက္လွမ္းႏုိင္ၾက ပါတယ္၊အသိမွန္ အျမင္မွန္ ပညာညဏ္ေတြျပည့္၀တဲ့ အေျမာ္အျမင္႐ွိသူ(wise man)ျဖစ္လာၾက ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာေျပာခ်င္တာက အေျမာ္အျမင္႐ွိတဲ့လူသား (တနည္း) ပညာညဏ္ႀကီးျမင့္သူမ်ိဳးမျဖစ္လာဘူး ဆုိရင္ေတာင္ လိမ္မာယဥ္ေက်းၿပီးညဏ္ညာ ထက္ျမက္တဲ့ လူေတာ္(clever man)တစ္ေယာက္ျဖစ္ေစလုိတဲ့ အပုိင္းျဖစ္ပါတယ္၊လူမ်ိဳးတုိင္းမွာ သူ႔ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ သူ႔ဓေလ့ထုံး(custom)ေတြ ကိုယ္စီ႐ွိၾကပါတယ္၊ကနဦး ပ်ိဳးေထာင္မႈဟာ လူအဖြဲ႕အစည္း တစ္ရပ္လုံး ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမွင့္တင္ေပးေရး(More advanced type of society)အတြက္ အေရးပါတဲ့ အခ်က္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ဆုိခ်င္ပါတယ္။
ဒႆနပညာ႐ွင္အခ်ိဳ႕ကေတာ့ civilization မွာ သဘာ၀က်တဲ့ ထုိးထြင္းသိျမင္မႈ တစ္ရပ္႐ွိေနလုိ႔သာculture ရဲ႕အဆုံးပုိင္း(၀ါ) မေပ်ာက္ ကြယ္မွီ ကပ္ၿပီးေပၚထြန္းလာတာလုိ႔ သုံးသပ္ၾကပါတယ္၊ဒါဟာ ပ်ိဳးေထာင္မႈ ရဲ႕အက်ပုိင္းဟာ ယဥ္ေက်းမႈ civilizationျဖစ္တယ္လုိ႔ေျပာျခင္းျဖစ္ပါတယ္၊ ျပင္သစ္ ဒႆနပညာ႐ွင္ Rousseanကေတာ့ လူ႔ဘ၀ရဲ႕႐ွင္သန္ျပည့္စုံမႈဟာ သဘာ၀တရားနဲ႔ လုိက္ေလ်ာညီေထြ႐ွိေအာင္ ေနထုိင္ျခင္း (Adeptation)ပဲျဖစ္ေၾကာင္း၊ယဥ္ေက်းမႈ႐ွိပါတယ္ဆုိတဲ့ လူမ်ိဳး/ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ ေဖါက္ျပန္မႈေတြ၊ အတုအေယာင္ အလိမ္အညာေတြနဲ႔ ဘယ္လုိမွ သဟဇာတ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့culture ဆုိတာ လူသားရဲ႕သက္ဆုိင္ရာ နယ္ပယ္ အရပ္ရပ္ကုိ ပ်ိဳးေထာင္ေပးျခင္းျဖင့္ အေျခခံတည္ေဆာက္မႈသေဘာျဖစ္ တယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္၊ေခတ္သစ္ စိတ္ပညာ႐ွင္ ဆစ္ခမန္ ဖ႐ိြဳက္ ရဲ႕Civilization and its Discentent (ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ယင္း၏ မတင္းတိမ္ မေရာင့္ရဲမႈမ်ား)ဆုိတဲ့စာအုပ္မွာ အယူအဆတစ္ခုေဖၚျပခဲ့ပါတယ္၊လူသား ေတြရဲ႕ ဇီ၀ဆုိင္ရာစြမ္းအားေတြ၊စိတ္ပုိင္းေစ့ေဆာ္မႈေတြဟာ လူေတြအေပၚ မွာဖိစီးေနတဲ့ civilization ယဥ္ေက်းမႈေၾကာင့္ပဲ ကတိမ္းကပါးျဖစ္ၿပီး ပ်က္စီးရတယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္၊ဒီေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သဘာ၀တရားဆီျပန္သြား ဖုိ႔ မိမိ ပ်ိဳးေထာင္ၿပီးသား ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း culture & civilization ကုိဖ်က္သိမ္းျပစ္ရေတာ့မလား၊ဒီလုိလဲ မယူဆႏုိင္ပါဘူး၊ဒါေၾကာင့္ ဖ႐ြိဳက္ က သူရဲ႕ စိတ္စီစစ္မႈပညာ(Psycho Analysis)နဲ႔ လူသားေတြရဲ႕ စိတ္ ကတိမ္းကပါးျဖစ္ရမႈကုိ ျပန္လည္ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏုိင္မွာျဖစ္ေၾကာင္း ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္၊ သူ႔အဆုိအရ လူသားတုိင္းဟာ မိမိကုိယ္မိမိ ရန္လုိစိတ္၊မိမိ ကုိယ္မိမိ ဖ်က္ဆီးလုိစိတ္ေတြ အတြင္းအဇၥ်တၳစိတ္မွာ ကိန္းေအာင္းေနတတ္ ေၾကာင္း၊ဒီလုိ လူသားအတြင္းစိတ္ရဲ႕ ဆုိးညစ္ယုတ္မာတတ္မႈေတြကုိ ပညာရပ္ေတြနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးဖုိ႔လုိေၾကာင္း၊စိတ္ပ်ိဳးေထာင္မႈအတြက္ စိတ္စီစစ္မႈပညာကုိ အားကုိးေၾကာင္း ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။
ေ႐ွးက်တဲ့ ပ်ိဳးေထာင္မႈ(Primitive culture) ေတြ႐ွိခဲ့၍ ယေန႔မ်က္ေမွာက္ေခတ္မွာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္း(civilization)တုိးတက္လာတဲ့ အဆင့္ကုိရတယ္လုိ႔ ပညာ႐ွင္အခ်ိဳ႕က ဆုိပါတယ္၊ ကြၽန္ေတာ့္အျမင္မွာေတာ့ လူမ်ိဳးတုိင္း မိမိတုိ႔ဘာသာ ဓေလ့ထုံးတမ္း အစဥ္ အလာေတြကုိ ပ်ိဳးေထာင္မႈေတြေပးခဲ့ၾကလုိ႔ ယေန႔အေျခအေနထိ ေရာက္႐ွိ လာၿပီး civilization ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း တုိးတက္ျမင့္မား လာမႈ ႐ွိသလုိ တဖက္ကလည္း မိမိတုိ႔လူမ်ိဳးစြဲ၊ဓေလ့စြဲ၊ဘာသာစြဲ စသည္ တရားေသ ဆုပ္ကုိင္ထားမႈေတြေၾကာင့္ ဆုတ္ယုတ္ပ်က္စီး မႈေတြကုိ ႀကံဳေတြ႕ ေနၾကရ ပါတယ္၊တဖန္ အေတြးအေခၚပုိင္းမွာ လက္႐ွိေခတ္နဲ႔ေလ်ာ္ညီေအာင္ မွန္ကန္တဲ့ျပဳျပင္ ပ်ိဳးေထာင္မႈေတြ ေပးဖုိ႔လုိအပ္လာၿပီလုိ႔ဆုိခ်င္ပါတယ္၊ဒါကုိ ပညာ႐ွင္အခ်ိဳ႕က အစဥ္အလာေအာက္မွ႐ုန္းထြက္ျခင္း(၀ါ) ျငင္းပယ္ျခင္း၏ အလွ စသည္ျဖင့္ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆုိၾကပါတယ္။
လူသားဘ၀ရဲ႕ျဖစ္တည္မႈသေဘာတရား(Existentialism) အယူအဆ႐ွိသူ ပညာ႐ွင္အခ်ိဳ႕ကလည္း လူသည္ အစဥ္အလာတစ္ခု ေအာက္တြင္လႊမ္းမုိးခံၿပီး နစ္မြန္းေနသည့္ အမ်ိဳးအစားမဟုတ္ေၾကာင္း၊ျဖစ္ ႏုိင္ေခ်႐ွိရာသုိ႔ အစဥ္တုိးတက္ေနလ်က္ လားရာအမွန္ဆီသုိ႔ အၫြန္႕တလူလူ ႐ွိေနတဲ့ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့ ပါတယ္၊တစ္ခ်ိဳ႕ သဘာ၀၀ါဒီ (Natural determinism)အယူအဆ႐ွိသူေတြက လူသည္ သဘာ၀ အတုိင္းပဲ ျဖစ္ရမည္ဟု ဆုိၾကပါေသးတယ္၊ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ လူသည္ သိစိတ္(consciousness)အေျခခံထားသျဖင့္ မည္သည့္ျပ႒ာန္းခံမွ် မျဖစ္ႏုိင္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်တတ္ေၾကာင္း ေလ့လာမွတ္သားမိ ပါတယ္။
ကြၽန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက ပ်ိဳးေထာင္မႈေကာင္းမြန္တဲ့လူသား (cultured man)ေတြ ႐ွိလာမွ ယဥ္ေက်းမႈအဆင့္အတန္း (civilization)ျမင့္မားတဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတစ္ရပ္ ေပၚထြန္းလာႏုိင္တယ္ဆုိတဲ့ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္၊ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အသိညဏ္ပညာျပည့္၀တဲ့ လူ႔အဖဲြ႕အစည္း(Knowledge society)ကုိ ထူေထာင္ျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့လူသားပ်ိဳးေထာင္မႈ (Human culture)ကုိ ေပးႏုိင္မယ္လုိ႔ ကြၽန္ေတာ္ျမင္ပါတယ္၊ ေခတ္မွီၿပီး ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မွီတဲ့ ပညာေရးစံနစ္ေတြ အစြမ္းကုန္လမ္းဖြင့္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ဒါဟာေခတ္မွီတဲ့ ပ်ိဳးေထာင္မႈ(Modern culture)ကုိေပးစြမ္းႏုိင္ျခင္းအားျဖင့္ လူငယ ္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္း ဟာလည္း ျမင့္မားလာႏုိင္တယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ ပါတယ္၊ဒါေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကုိယ္စီ ကုိယ္က်င့္တရား နဲ႔ အသိညဏ္ပညာ ျပည့္၀ေအာင္ ျဖည့္ဆီးလ်က္ ယဥ္ေက်းတဲ့လူသားဘ၀ ေရာက္ေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ေၾကာင္း တုိက္တြန္းရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ပါတယ္။ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ဧၿပီလ ေမာင္ပညာ http:\\mgpyinnyar.friendster.blogs.com
Email : winpyin@gmail.com http:\\mgpyinnyar.blogspot.com
No comments:
Post a Comment